Przejdź do treści
EBD 2020
Your official city guide to Bydgoszcz
#visitbydgoszcz

Stanisław Horno-Popławski. Od poezji w kamieniu do feminizmu. Kontekst sztuki ziemi

Gdzie?
Stanisław Horno-Popławski. Od poezji w kamieniu do feminizmu. Kontekst sztuki ziemi

wykład dr Doroty Grubba-Thiede
2/06 (wtorek), 16:00
wykład na platformie ZOOM z transmisją na żywo na profilu na Facebooku BCS (po wykładzie będzie możliwość zadania pytań na ZOOMIE oraz w komentarzach na Facebooku)
Obcowanie z niejednorodną obfitością prac Stanisława Horno-Popławskiego (14 VII 1902-5 VI 1997) wprowadza w stan wyciszenia, refleksji nad kruchością i przemijalnością świata. Zwłaszcza późne rzeźby odarte są z ponadczasowej dumy, pulsując na granicy bytu i nicości, narodzin i obumierania, wzrostu i zaniku. Obiekty są niekiedy brutalnie doświadczone, „zranione" do samego wnętrza.
Sędziwy rzeźbiarz mawiał: „Nawróciłem się do antyku, ale takiego jaki jawi się on nam dzisiaj, a nie z czasów Peryklesa". Najbardziej inspirujące stały się dla niego zdruzgotane, naznaczone piętnem wieków torsy bez głowy i kończyn, twarze bez oczu, fryzy wyrwane hakami, obite na statkach, ponownie wyniesione na muzealnych „ołtarzach". Sięgał po kamienie nadwątlone w swojej trwałości, naznaczał metawrażliwością swojej ręki. Charakter „pisma" tych rzeźb jest najbardziej przejmującym aspektem jego twórczości, wyróżnikiem wśród wielu zjawisk sztuki.
W wykładzie położony będzie nacisk na ważną w oeuvre Stanisława Horno-Popławskiego ikonosferę dedykowaną losom kobiet.
Do dziś szepczącymi arcydziełami współczesnej rzeźby są np. Hadasa, Tehura (z lat 30.-60. XX w.), cykl Ranna Łączniczka (lata 60.-70.), Biała głowa (1980), wreszcie cały taoistyczny zbiór pt. Sen Kamienia, onirycznych, intuicyjnie archetypowych, symbolicznych a zarazem metakulturowych kobiecych głów, który rozwijał do ostatnich dni życia. Od najwcześniejszych lat proces twórczy artysta opierał o mnogość wędrówek i uważne obserwacje Ziemi, Powietrza, Ognia i Wody, co w wykładzie stanie się pretekstem do przypomnienia innych twórców z międzynarodowego obiegu sztuki, z kręgu land artu, arte-povera, odnoszących się do filozofii Rudolfa Steinera, czy feministycznego fenomenu Goddess Art [sztuką bogiń], rozwijanego m.in. przez Anę Mendietę od lat 70.
Sztuka bogiń ustanowiła miękką antytezę militaryzmu, patriarchalnej dominacji opartej o surowe prawa, wręcz kulturową hegemonię. Jak pisał Marcin Giżycki, u podstaw Goddess Art tkwi wiara, „że w kultach bogiń można znaleźć afirmację uniwersalnej kobiecości jako siły sprawczej w przyrodzie” . Uważnie analizując twórczość Stanisława Horno-Popławskiego, od pierwszej nagrodzonej rzeźby, portretu Antosi Grzymajło z Kalina (1928), do patrzącej w niebo onirycznej, archetypowej, przeskalowanej kamiennej formy z cyklu Sen Kamienia, rozpoznajemy antycypacyjne pierwiastki w sztuce mistrza kamiennej rzeźby współczesnej, poety rzeźby polskiej, który „kamienie nauczył śpiewać”.
Dekonstrukcje ugruntowanych przez wieki „rytuałów wojny”, ponawiane przez Stanisława Horno-Popławskiego w jego sztuce, poprzez wniknięcie w indywidualną historię, w problematykę przekraczającą biało czarną perspektywę: zwycięzca – podbity, dobry- zły, kierują ku problematyce ofiary i wartości indywidualnego życia na ziemi.
DOROTA GRUBBA-THIEDE: doktor nauk humanistycznych w zakresie historii sztuki (2009), magister Ochrony Dóbr Kultury (2000) i magister sztuki [na kierunku Rzeźba, 2005], absolwentka Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, laureatka Konkursu gdańskiej Fundacji im. Dr Katarzyny Cieślak na najlepszą pracę doktorską i magisterską związaną z tematyką Pomorza, które to wyróżnienie otrzymała za napisaną pod kierunkiem prof. Jerzego Malinowskiego pracę magisterską pt. „Życie i twórczość Stanisława Horno-Popławskiego w kontekście sztuki XX wieku”.
Autorka miała zaszczyt poznać osobiście profesora Stanisława Horno-Popławskiego w czasie spotkań w 1997 r., w jego rodzinnym domu w Sopocie, do których doszło dzięki życzliwości P. Jolanty Ronczewskiej – córki artysty i P. Ingi Stanisławy Popławskiej – jego żony. Nagrodzony tekst, w którym autorka starała się zawrzeć bezcenne doświadczenia Rozmów z Artystą, został po redakcjach prof. Jerzego Malinowskiego i we współpracy z Rodziną Rzeźbiarza, wydany w w formie albumu-monografii pt. Stanisław Horno-Popławski (1902-1997) – Droga sztuki – sztuka drogi (2002, wydawca Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie, publikacja towarzyszyła wystawie monograficznej pod tym samym tytułem, kuratorowanej przez autorkę).
Dorota Grubba-Thiede jest adiunktem w Zakładzie Historii i Teorii Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, członkinią Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata, oraz AICA Int. i AICA Sekcja Polska.


 ______________________
Kalendarz wydarzeń
odbywających się w Bydgoszczy miej zawsze pod ręką dzięki aplikacji mobilnej (Android i iOS).
______________________
Informacje o wydarzeniach przesyłajcie na adres wydarzenia@visitbydgoszcz.pl
______________________
Bydgoskie Centrum Informacji nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek zmiany miejsc, godzin i dat wydarzeń.

do góry

We use cookies to facilitate the use of our services. If you do not want cookies to be saved on your hard drive, change the settings of your browser.

I understand