Rycerskość Wieśniacza. Pajace

"CAVALLERIA RUSTICANA”- prapremiera odbyła się w Rzymie w 1890 roku . Opera ta odniosła sukcesy na wszystkich wielkich scenach europejskich . Uważana jest za pierwszą operę werystyczną. Do jej powodzenia przyczynił się nie tylko temat libretta (według powieści Giovanniego Vergi, pisarza z nurtu naturalistycznego ) , lecz również ogólne uproszczenie środków teatralnych, ogromne bogactwo melodii oddających charakter i atmosferę południa Włoch (sceny z życia sycylijskich wieśniaków:  powrót z pola, msza w wiejskim kościele, czy obraz wiejskiej tawerny). Słynny chór „Gli aranci olezzano”, czy też majestatyczne „Regina coeli”, należą do najbardziej poruszających fragmentów muzycznych w historii opery.
Streszczenie libretta:
Turiddu, narzeczony Santuzzy, romansuje ze swą dawną ukochaną, Lolą. Obecnie jest ona żoną Alfia, woźnicy. Mimo błagań Santuzzy, Turiddu nie chce do niej powrócić. Santuzza przeklina go. Zrozpaczona dziewczyna  w afekcie mówi o romansie żony Alfiowi. Zazdrosny woźnica przysięga zemstę. W oberży Mammy Lucii dochodzi do  niewybaczalnych obelg między Turiddu i Alfiem , następnie rytualnego wyzwania na pojedynek. Turiddu , w przeczuciu śmierci,żegna się z matką, prosząc aby przyjęła pod swój dach Santuzzę.
Po chwili narastającej ciszy słychać krzyk....
"PAJACE" - opera w dwóch aktach z prologiem. Skomponowana , podobnie jak "Rycerskość wieśniacza" na konkurs w 1890 r., na swą prapremierę czekała do 1892 r.  Od jej momentu (pod batutą Toscaniniego) cieszy się ogromną popularnością  i z wielkim powodzeniem wystawiana jest  do dziś.
Streszczenie libretta:
Południe Włoch. Canio, szef wędrownych komediantów, jest zazdrosnym mężem Neddy, do której zaleca sie komik Tonio. Nedda tymczasem kocha młodego Silvia i pragnie z nim uciec. Wzgardzony Tonio powiadamia o ich uczuciu Cania, który zasadza się na kochanków: Silvio zdołał uciec, a Nedda nie zdradza jego imienia. Nazajutrz komedianci wystawiają sztukę, której akcja przypomina faktyczne wydarzenia: Canio-Pajac jest zdradzany przez Neddę-Colombinę z Arlekinem.Canio zaczyna tracić kontrolę nad sobą, widząc tragiczne podobieństwo między sytuacją swoją i bohatera sztuki. Gdy Nedda,  również na scenie jako Colombina ,wzbrania się wyjawić imię kochanka, Canio zabija ją a następnie Silvia, który spieszy kochance na ratunek.
Po głośnej premierze w MET (1895) przyjęło się wystawiać łącznie "Rycerskość wieśniaczą" i "Pajace" w większości teatrów i zapowiadać na jednym afiszu premierowym.