Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów
Autor: Józef Łoś, Jolanta Szałkowska-Łoś
Miejsce ekspozycji: Zbiory Archeologiczne – ul. Mennica 2 na Wyspie Młyńskiej
Wystawa stała
Wystawa „Na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów” jest stałą ekspozycją, ukazującą najdawniejsze dzieje naszego regionu od początków osadnictwa aż po okres wędrówek ludów. Historie żadnego miasta, terenu, kraju nie toczą się samoistnie. Wszystkie są wprzęgnięte w ciąg wydarzeń o szerszym zasięgu. W związku z tym, że Bydgoszcz i Okolice Bydgoszczy położone są na styku dwóch wielkich krain geograficznych: Wielkopolski i Pomorza, będziemy dążyć do tego, by ukazać prahistorię tych terenów w szerszym ujęciu chorologicznym. Prezentowane zabytki będą pochodzić z obszaru Krajny, Kujaw i Pałuk, a większość z nich znajduje się w zbiorach Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego. Jako, że głównym, a dla najstarszych epok jedynym, źródłem informacji dla poznania przeszłości są pozostałości kultury materialnej, zmiany zachodzące w życiu ludzi przedstawimy przez ukazanie różnorodnych narzędzi, ozdób, uzbrojenia, przedmiotów codziennego użytku, itp. Dzięki czemu będziemy mogli prześledzić przeobrażenia technologiczne (surowiec i sposób wytwarzania) oraz ewolucję myśli ludzkiej, która stopniowo zmierzała do opanowania środowiska i ulepszenia jakości życia. Zaprezentujemy również oddziaływania na tereny ziem polskich ludów europejskich, których osiągnięcia wpływały za zmianę oblicza kulturowego i politycznego Europy np. Celtów i Germanów. Ich obecność odnotowujemy także w naszym sąsiedztwie, dzięki czemu potwierdzimy, że dzieje tego regionu splotły się z cywilizacją europejską już w starożytności. Zabytki oraz liczne rekonstrukcje zaprezentowane zostaną w ramach kolejnych epok i okresów pradziejowych, w uzasadnionych wypadkach wprowadzimy termin ściśle archeologiczny „kultura”. Dla każdego okresu zaprezentuje się kilka elementów przewodnich, wokół których zorganizowane zostaną pozostałe części ekspozycji, mające w skondensowanej formie przedstawić to, co w danej epoce najistotniejsze. Aby odbyć „swoistą podróż w czasie" planuje się wprowadzenie nowoczesnych metod przekazu dających odbiorcy możliwość czynnego udziału w zwiedzaniu wystawy i poszerzenia wiedzy według indywidualnego zapotrzebowania. Poprzez różnorakie środki nowoczesnego wyrazu takie jak: prezentacje multimedialne dotyczące różnorodnych tematów, film, wirtualny spacer czy komputerowe animacje będziemy się starać zapewnić odwiedzającym komfort w przyjmowaniu treści oraz stworzyć okazję do aktywnego udziału w zwiedzaniu. Ciekawa aranżacja plastyczna, o parateatralnym charakterze, w której zastosuje się rozmaity materiał, adekwatny do tego, jaki wykorzystywano w okresie pradziejowym : m. in. drewno, kamień oraz liczne rekonstrukcje (np. szałasu, kręgu kamiennego, grobowca skrzynkowego) odtworzą atmosferę tamtych czasów, jednocześnie wpływając intensywnie na zmysły widza. Do tego celu zostaną również wykorzystane nowoczesne, elektroniczne środki multimedialne takie jak: kamery, rzutniki, kioski multimedialne, podłoga interaktywna. Zostaną one wykorzystane do wirtualnej przebieralni, magicznego źródełka, wirtualnej piaskownicy – wykopu, wehikułu czasu. Dodatkowo możliwy będzie również bezpośredni kontakt z realnym zabytkiem. Poprzez wykonane kopie m.in. warsztatu tkackiego, pradziejowej wiertarki, żarna nieckowatego zaistnieje możliwość interakcji z przedmiotami, z czego najczęściej korzystają uczniowie i rodziny z dziećmi, co zaobserwowaliśmy w dotychczasowej praktyce. Możliwość własnoręcznego użycia i dotykania dawnego sprzętu jest szczególnie potrzebna dla osób niedowidzących i niewidomych, co w pewnym zakresie zostanie umożliwione na naszej ekspozycji. Aby zachować atmosferę pradawnych czasów planuje się odstąpienie od tradycyjnych podpisów i plansz. Informacje te umieszczone zostaną na ramkach cyfrowych, które nie zakłócą stworzonego klimatu. Ponadto ramki można udźwiękowić zgodnie z prezentowanymi zagadnieniami, a także umieścić na nich rozszerzone teksty związane z określoną problematyką, co sprawi, że staną się one się niezastąpionymi, interaktywnymi przewodnikami po wystawie. Naszym zamiarem jest stworzenie ekspozycji, w której wielowiekowe zabytki archeologiczne, mające swoją narrację, zostaną „ożywione” poprzez nowoczesne środki multimedialne. Poprzez wyżej wymienione formy, postaramy się przybliżyć atmosferę tamtych czasów jak i kształtować, poprzez media wizualne, nowy sposób odbioru dziedzictwa archeologicznego.
